تشخیص به موقع پایان ترند صعودی با تحلیل حجمی معاملات (VSA)

در این مقاله، قصد داریم تا پایان ترند صعودی را با استفاده از تحلیل حجمی معاملات (VSA) به موقع تشخیص دهیم. شناسایی به موقع خاتمه یک روند صعودی، خصوصاً با استفاده از تحلیل حجمی معاملات (Volume Spread Analysis) و اندیکاتورهای مربوط به حجم، به شما امکان می‌دهد تا چند قدم از دیگر تحلیل‌گران، معامله‌گران، و سرمایه‌گذاران پیشتاز باشید. تشخیص به موقع تغییر در روند، از یک ترند صعودی به یک ترند نزولی یا بالعکس، یکی از عوامل کلیدی در افزایش سودآوری و کاهش خطر ضرر در بازار مالی است.

وقتی شما با استراتژی تحلیل حجم معاملات که توسط تریدرها اجرا می‌شود، به تشخیص ترند‌های صعودی یا نزولی می‌پردازید، از آن‌جایی که به اطلاعات دقیق حجم معاملات دسترسی دارید، قادر خواهید بود نقاطی در روند را شناسایی کنید که حجم معاملات کاهش یافته یا در یک ترند صعودی متوقف شده است. این موارد هشدار قابل اعتمادی برای تغییر ترند از صعودی به نزولی یا حتی حالت ثابت (رینج) محسوب می‌شوند.

بررسی تغییرات حجم با استفاده از استراتژی تحلیل حجم معاملات و به کمک اندیکاتور حجم یا نمودار میله‌ای، یکی از ابتدایی‌ترین روش‌ها برای تشخیص پایان یک بازار صعودی است. اگر تمایل دارید مانند معامله‌گران حرفه‌ای به نقاط چرخش بازار نگاه کنید، توصیه می‌کنم دوره رایگان آموزش ولوم تریدینگ (volume trading) با استفاده از دیتا لول 2 فیوچرز در پلتفرم حرفه‌ای نینجا تریدر 8 را از دست ندهید!

تحلیل حجم اسپرد، که به تحلیل حجمی هم شهرت دارد، اندیکاتوری است که به موقع می‌تواند شما را از ضررهای سنگین در زمان تغییر روند یا پایان بازار صعودی یا نزولی محافظت کند.

در ادامه، قصد داریم تحلیل کلاستر آنالیز (cluster analysis) که با استفاده از دیتا لول 2 فیوچرز قابل اجرا است، را به شما معرفی کنیم.

لذا با انجام اولین قدم برای ترید و تحلیل، به طور محکم و قوی و با اطمینان عمل می‌کنید. می‌توانید در روند‌های صعودی یا نزولی به درستی پوزیشن ترید خود را تعیین کنید و تصمیمات درست‌تری برای ورود به ترید بگیرید.

همه‌ی ما می‌دانیم که روزی بازار صعودی به پایان می‌رسد، اما توانایی تشخیص به موقع پایان این روند و اینکه با چه استراتژی و روش تحلیلی این کار را انجام دهیم، همان چیزی است که می‌تواند ما را نسبت به سایر تریدرهای ایران و معامله‌گران بازار مالی پیشرو کند.

بدون شک، چه شما به عنوان یک تحلیل‌گر بازار مالی، فارکس، فیوچرز یا ارز دیجیتال باشید، تشخیص ترند اصلی، شناسایی نقاط چرخش بازار صعودی یا بازار با روند نزولی، اولین قدم برای موفقیت شما در این بازار پر از نوسان، تغییرات ناگهانی و با ریسک بالا محسوب می‌شود.

چند تکنیک تشخیص پایان ترند صعودی بازار مالی با الگوهای معاملاتی تحلیل حجم اسپرد معاملات (vsa)

این مقاله اولیه در سری مقالات Orderflowtrading است که به موضوع تحلیل حجم اسپرد (VSA) و تحلیل کلاستر آنالیز (cluster analysis) یا خوشه ای پرداخته است.

چیست تحلیل حجم اسپرد یا VSA؟ VSA، که مخفف "تجزیه و تحلیل گسترش حجم اسپرد" است، یک رویکرد جهانی در ارزیابی قدرت و ضعف بازار بر اساس تجزیه و تحلیل عملکرد قیمت و حجم است.

حجم در واقع میزان یا واحدی است که با آن می‌توان اندازه‌گیری کرد.

اسپرد، تفاوت بین قیمت بالا (High) و قیمت پایین (Low) یا همان محدوده یک کندل استیک است. VSA یا تحلیل حجم اسپرد شامل مجموعه‌ای از الگوها و سیگنال‌ها است که به تحلیل‌گر کمک می‌کند تا وضعیت فعلی بازار را با توجه به سوابق قبلی و نگاهی به آینده تحلیل و تفسیر کند.

این روش به دلیل ویژگیهای خاص خود در بسیاری از کشورها رایج شد:

روش تحلیل حجمی (VSA) در معاملات بازار فارکس، تریدرهای حرفه‌ای و مبتدی را از یکدیگر تفکیک می‌کند. این روش به دلیل ویژگی‌های خاص خود در بسیاری از کشورها مورد استقبال واقع شده است.

آن با قدرت نواحی عرضه و تقاضا کار می‌کند و از اندیکاتور‌های RSI، MACD و Stochastic استفاده نمی‌کند. در نمودارهای بنیان‌گذار VSA، تام ویلیامز، این اندیکاتور‌ها را نخواهید دید.

در مقالات آتی، بر روی موضوعات مربوط به تحلیل و تجزیه حجمی، آنالیز خوشه‌ای و ارتباط بین آنها تمرکز خواهیم کرد.

هر مقاله به تشریح یک یا دو الگو از volume spread analysis اختصاص خواهد یافت.

و در نهایت بررسی خواهیم کرد که چگونه می‌توان تحلیل خوشه‌ای را با VSA ترکیب کرده و کارایی معاملات فارکس را افزایش داد.

بنیان گذار روش تحلیل اسپرد حجم معاملات (VSA) کیست؟

در 4 ژانویه 1929، یک پسر به نام توماس جورج ویلیامز - که به او تام می‌گفتند - در شهر کوچکی به نام لیتگو در اتریش به دنیا آمد. هنگامی که تام تنها دو ساله بود، خانواده‌اش به شهر برایتون در انگلستان مهاجرت کرد. در سن 16 سالگی، او در یک سالن سینما مشغول به کار شد و همچنین در رشته پرستاری تحصیل کرد. در سال 1960، تام تصمیم گرفت تا به بورلی هیلز در کالیفرنیا برود تا شانس خود در زندگی جدیدی را امتحان کند.

او گواهینامه پزشکی SRN (پرستار ثبت‌شده) در ایالت اخذ کرد و به‌زودی موقعیت شغلی پیدا کرد که وظیفه‌اش مراقبت از یک سرمایه‌دار قدیمی بود که یک سندیکای تجاری را اداره می‌کرد. تام به دنیای معاملات بورسی و سهام علاقه‌مند شد و از همان سرمایه‌دار خواست تا او را آموزش دهد تا بازار سهام را بهتر درک کند. سپس، تام توسط همان سندیکا استخدام شد و وظیفه‌اش تهیه نمودار بود. در آن دوران، به دلیل عدم وجود رایانه‌ها، معامله‌گران نمودارهای قیمت و حجم معاملات سهام را با استفاده از کاغذ، مداد و خط‌کش می‌ساختند.

تصویر ارائه شده، تام ویلیامز را نشان می‌دهد که با یک خط‌کش فلزی در دست است. این خط‌کش، همان ابزاری است که او 50 سال پیش برای ترسیم خط روند و میله‌های قیمت به کار می‌برده است.

تام وظایف خود را با دقت و با ویژگی‌های حرفه‌ای انجام می‌داد، ولی با این حال، مکانیک بازار مالی را به طور کامل درک نمی‌کرد. پس از گذشت مدتی، سندیکا تصمیم به فرستادن او به یک موسسه آموزشی بورس گرفت تا روش‌های وایکوف را یاد بگیرد. در همین موسسه، تام با فهم بهتری از قوانین بازار مالی و تله‌های فریبنده مختلف آن مواجه شد.

من هیچ‌وقت اطلاعات صحیح و موثقی در مورد بازار مالی از تلویزیون یا روزنامه‌ها نشنیده‌ام. هنگامی که به عنوان یک معامله‌گر فعالیت می‌کنید، متوجه می‌شوید که اغلب با اطلاعات نادرست، فریبنده و گاهی کلاهبرداری مواجه هستید. بسیاری از تریدرها بر اساس این اطلاعات عمل می‌کنند و نمی‌توانند اهداف واقعی بازار را درک کنند.

بیست سال بعد، تام ویلیامز به انگلستان بازگشت. حالا، او یک معامله‌گر با تجربه شده بود و به تحلیل بازار بر اساس اصول ریچارد وایکوف مسلط بود، ولی با برخی تغییرات و ساده‌سازی‌ها. به عنوان مثال، وی از موج‌های وایکوف یا نمودارها و شاخص‌های نقطه‌ای و رقمی که توسط دنبال‌کنندگان وایکوف (wykoff) ایجاد شده بود، استفاده نمی‌کرد. تام ویلیامز روش خودش در تحلیل بازار مالی را با نام VSA معرفی کرد، شرکت Genie Chartist را تأسیس کرد و به تبلیغ و مارکتینگ برای روش تحلیل بازار مالی به نام Volume Spread Analysis (VSA) پرداخت.

وب‌سایت geniechartist.com هم اکنون در دسترس نیست، اما یک نسخه از آن در آرشیو اینترنتی وجود دارد، متاسفانه بدون تصاویر. تام ویلیامز در صفحه اصلی این وب‌سایت، که محل معرفی تحلیل حجمی اسپرد به اینترنت بود، نوشته است:

"باور داشته باشید که بازارها تحت تاثیر دستورات معاملاتی بزرگ و تریدرهای حرفه‌ای حرکت می‌کنند و تعادل نواحی عرضه و تقاضا را به گونه‌ای تغییر می‌دهند که اگر یاد بگیرید و به یک مشاهده‌گر دقیق تبدیل شوید، می‌توانید این تغییرات را شناسایی کنید."

ما همگی شنیده‌ایم که کارشناسان بازار مالی چگونه به ما توضیح می‌دهند که چرا یک بازار خاص به بالا، پایین یا حتی افقی حرکت کرده است. مثلاً، قیمت نفت افزایش یافته و در عوض بازار سهام در حال کاهش است.

البته قیمت نفت بعداً تغییر می‌کند و بورس بالا می‌رود، اما به نظر می‌رسد هیچ‌کس مایل به توضیح این ناهماهنگی آشکار نیست. یک حقیقت ساده در این واقعیت نهفته است: هیچ‌کس نمی‌داند چرا اخبار بازارها را به یک سمت خاص حرکت داده است.

واقعیت این است که اخبار بازارها را تکان نمی‌دهند، بلکه اخبار به دنبال بازارها هستند.

قیمت‌ها بر اساس نواحی عرضه و تقاضا مشخص می‌شوند.

وقتی تقاضا قوی و عرضه محدود باشد، قیمت‌ها بالا می‌رود و بازار گرایش صعودی دارد.

اگر تقاضا ضعیف یا عرضه زیاد باشد، قیمت‌ها کاهش می‌یابد و بازار گرایش نزولی خواهد داشت.

بازار مالی، چه بازار سهام یا فیوچرز، می‌تواند با وجود اخبار منفی و حالت بازار منفی، همچنان روند صعودی (up trend) خود را ادامه دهد.

رمز موفقیت در تجارت، شناسایی تعادل در نواحی قیمتی عرضه و تقاضا است.

بسیاری از معامله‌گران بدون کوچکترین تلاشی احساس خوبی در قبال تعادل بازار دارند. آن‌ها معامله‌گران طبیعی هستند که همواره به نظر می‌رسد در جهت درست بازار عمل می‌کنند. اما، اگر به طور طبیعی نمی‌توانید به این سمت و سو حرکت کنید، با تجزیه و تحلیل گسترده حجم می‌توانید نحوه‌ی این کار را یاد بگیرید و از پیشرفتی که در مدت کوتاه می‌کنید، شگفت‌زده خواهید شد!

تام ویلیامز در تاریخ 7 نوامبر 2016 در منزلش در ورثینگ، یک شهرک ساحلی در جنوب انگلستان، درگذشت. اما سیستم او همچنان در حال توسعه و گسترش است.

تام ویلیامز با آغازی نوین در زمینه تجزیه و تحلیل حجمی به معاملات نگاه کرده و الگویی را ارائه داده است که پایان فاز بازار در یک روند صعودی را توصیف می‌کند.

ما نیز با همین الگو شروع خواهیم کرد.

الگوی پایان بازار صعودی (END OF RISING MARKET PATTERN)

اسمی بسیار شیوا!

بسیاری از الگوهای تجزیه و تحلیل حجم اسپرد معاملات از خودشان توضیح دهنده هستند.

تام ویلیامز الگوی پایان بازار در روند رشد را به شرح زیر توصیف می‌کند:

فرض کنید بازار سهام برای مدت چندین ماه در حال صعود بوده و همه معامله‌گران می‌خواهند با سود مناسب از معاملات خود خارج شوند. خبر خوب این است که دوستان شما قبلاً از معاملات سهام خوبی به دست آورده‌اند و اکثر کارشناسان در رسانه‌ها و تلویزیون پیش‌بینی می‌کنند که قیمت‌ها همچنان رو به افزایش است.

اما تریدرهای حرفه‌ای با این تصویر مخالفت دارند!

فرض کنید نموداری مشاهده می‌کنیم و در آن یک روز خاص با علامت فلش در نمودار نشان داده شده. چه می‌توان از VSA - تجزیه و تحلیل اسپرد حجم و گسترش - استنباط کرد؟

برای نمونه، ما از شاخص داو جونز (DJI) با بازه زمانی یک روز در پایان سال 2018 استفاده کرده‌ایم. این به عنوان یک جایگزین مناسب برای نمونه‌های اصلی تام ویلیامز است که به مرور زمان فراموش شده‌اند.

در آن روز، خبرهای مثبت زیادی وجود داشت و حجم معاملات بالا بود. قیمت‌ها در حال افزایش بود و همه چیز خوب به نظر می‌آمد. اما مهم‌ترین نکته این است که اسپرد - تفاوت بین قیمت بالاترین و پایین‌ترین - بسیار کم بود.

حجم معاملات بالا نشان‌دهنده فعالیت بالایی در بازار است. ولی وقتی تقاضا زیاد است، انتظار می‌رود که اسپرد بیشتر شده و قیمت به شدت افزایش یابد، که این اتفاق در این مورد نمی‌افتد.

حالا بیایید نگاهی به برخی از گزارشات صفحات رسانه‌های جمعی در تاریخ 21 سپتامبر 2018 بیاندازیم. تصویر زیر نمایانگر وقایع روز است.

متخصصان واقعی با افتخار و تعصب ادعا می‌کنند که خطرات تجارت جهانی کاهش می‌یابد و شاخص داو جونز در مسیر رشد قرار دارد. ولی یک مشکل غیرمنتظره پیش آمده است.

رویکردهای تحلیل بازار، با تمرکز بر بررسی اسپرد حجم معاملات، از آنچه بسیاری از "کارشناسان" پیش‌بینی می‌کردند، هوشمندانه‌تر بود؛ چرا که بازار سهام در یک رکود نسبتاً طولانی مدت دچار کاهش شد. پس اصلی‌ترین دلیل چه بود؟ تام ویلیامز، بنیان‌گذار تحلیل اسپرد حجم معاملات (VSA) این موضوع را بیان می‌کند:

ممکن است که مارکت‌میکرها، که قادر به دیدن هر دو سمت بازار هستند، سفارش‌های بزرگی برای فروش در دست داشته باشند، که کمی بالاتر از نرخ بازار فعلی قرار گرفته است. این موضوع نشان‌دهندهٔ ضعف در بازار است.

بنابراین، وقتی الگوی نشان‌دهنده پایان یک بازار رو به رشد را مشاهده می‌کنیم، اسپرد معاملات کم و محدود است، و قیمت نهایی نیز بالاتر از قیمت روز قبل می‌باشد.

در پیش‌زمینه، یک دوره افزایشی مشهود است. نمودارهای میله‌ای روزهای پس از آن نشان‌دهندهٔ ضعف و عدم پایداری در الگوی بازار رو به رشد است.

بگذارید نمونه‌های بیشتری از این الگو در بازارهای مختلف را با استفاده از ابزار تحلیل خوشه‌ای یا کلاستر آنالیز بررسی کنیم.

همه چیز با یک خبر بزرگ در رسانه‌های مالی معتبر شروع شد. در اواخر نوامبر، گزارشات از افزایش قابل توجه در تقاضای گاز اروپایی و نیاز به واردات بیشتر از گازپروم منتشر شدند. این خبر نشان‌دهنده پتانسیل برای افزایش قیمت سهام گازپروم در بازار بود.

با این حال، وقتی به نمودار درون‌روزی بازار سهام گازپروم نگاه کردیم، الگوهای جالبی مشاهده کردیم. در روز‌هایی که خبر منتشر شد، گسترش حجم معاملات بالا رفته بود. اما با این وجود، اسپرد قیمت (تفاوت بین قیمت‌های بالا و پایین) کمی ناچیز بود.

این یعنی چه؟ در حالی که حجم معاملات زیادی در بازار انجام شد، اما قیمت به طور قابل توجهی تغییر نکرد. این می‌تواند نشان‌دهنده وجود فروش‌های بزرگ در بازار و مقاومت در مقابل رشد قیمت باشد.

این نوع الگو، مخصوصاً در تحلیل حجمی (VSA)، می‌تواند نشان‌دهنده آغاز یک تغییر جهت در بازار باشد. در واقع، الگویی که ما در بازار گازپروم مشاهده کردیم، نشان‌دهنده احتمال پایان یافتن یک بازار رو به رشد و شروع یک بازار رو به پایین بود.

پتانسیل رشد سهام گازپروم در موضوع تقسیم سود بین 8 تا дей со стај даја 20

افزایش پرداخت سود سهام گازپروم در پایان سال 2018، که به ارزش دو برابر برآمده، می‌تواند عامل اصلی رشد قیمت سهام به محدوده 2.7 تا 3.0 دلار (یا 180 تا 200 روبل) باشد.

بر اساس اخبار منتشر شده در رسانه‌ها، مدیریت گازپروم یک پیشنهاد جدید برای افزایش پرداخت سود سهام ارائه داده است. پیش از این، پرداخت‌های سود سهام برای سه سال آینده تا سال 2020، در حدود 0.12 دلار (8 روبل) به ازای هر سهم تعیین شده بود. اما با توجه به تغییرات جدید، انتظار می‌رود که پرداخت سود سهام برای نتایج سال 2018 به طور قابل توجهی افزایش یابد. رسانه‌ها اطلاع داده‌اند که سود سهام گازپروم قابل توقع در این شرایط می‌تواند به میزان 0.24 تا 0.30 دلار (یا 16 تا 20 روبل) به ازای هر سهم باشد. با قیمت فعلی سهام در بازار، که 2.48 دلار (یا 166 روبل) است، این تغییرات سود به میزان حدود 129.6 درصد را برای سهامداران ایجاد می‌کند.

این خبر مثبت و افزایش پرداخت سود به سهامداران، باعث شده است که انتظارات بازار نیز نسبت به قیمت سهام گازپروم افزایش پیدا کند. همچنین، برخی از متخصصان و رسانه‌ها قیمت احتمالی 200 روبل به ازای هر سهم را پیش‌بینی کرده‌اند. به نظر می‌رسد که با انتشار این خبر، قیمت سهام گازپروم به سرعت در حال افزایش است.

بیایید نمودار را بررسی کنیم.

• نمودار میله ای خاکستری، حجم کل معاملات را نمایش می‌دهد.
• نمودار بار چارت با رنگ‌های قرمز و سبز نشان‌دهندهٔ دلتا است، یعنی تفاوت وزن خرید و فروش.
• فلش‌های سبز که به یک میله اشاره می‌کنند، نشان‌دهنده نکته‌های مهم یا تغییرات بارز در نمودار هستند.

زمانی که میله‌ها باریک و با حجم زیادی ظاهر می‌شوند (که با دلتا مشخص می‌شود و عمدتاً نشان‌دهنده خریدها است) می‌تواند نشانگر فعالیت خریدارانی باشد که تمایل به خرید با قیمت 160 دارند و در نظر دارند آن را با قیمت 200 بفروشند.

این میله یا bar با الگوی RM که نمایان‌گر پایان بازار صعودی است مطابقت دارد، اما قیمت به ادامه رشد خود می‌پردازد. علاوه بر این، در روز بعد، سهام بالاتر از این میله ی ERM معامله می‌شود. پرسش اینجاست: چرا بازار به سمت پایین حرکت نکرد؟ همانطور که تام ویلیامز قبلاً اشاره کرده، این به تنهایی یک سیگنال برای فروش نیست، بلکه تنها نشان‌دهندهٔ ضعف در بازار است.

در واقعیت چه اتفاقی افتاد؟

پول تریدرهای حرفه‌ای غالباً دارای برنامه‌های گسترده‌تری هستند و نمی‌خواهند قیمت‌ها را قبل از اینکه توانایی کافی برای کنترل پوزیشن‌های short خود را داشته باشند، به سرعت پایین بیاورند. نمودار میله ای (bar chart) که با فلش مشخص شده، نقطه‌ای است که فشار بسیاری از خریداران باعث فعال شدن اولین سفارش‌های "Sell limit" آنها شده‌است.

تریدرهای حرفه‌ای در روزهای بعد از قیمت سهام حمایت کردند و با تشویق خرید‌های کوچک توسط خرده فروشان، بازار را در وضعیت حساسی نگه داشتند، و از آنجا که به قیمت‌های پایین‌تر خرید کرده بودند، آماده یک حرکت نزولی در بازار شدند، که این حرکت از 11 دسامبر شروع شده بود.

وقتی قیمت سهام گازپروم 1.5 درصد کاهش یافت، این روند نزولی تا رسیدن به 146 روبل به ازای هر سهم در تاریخ 25 دسامبر 2018 ادامه پیدا کرد. یکی از دلایل این حرکت نزولی، درخواست آمریکا از کشورهای اروپایی برای خروج از پروژه خط لوله "نورد استریم-2" بود.

پس این وضعیت چه چیزی را به ما نشان می‌دهد؟ به نظر می‌رسد که استفاده از تحلیل حجمی VSA بدون توجه به زمینه کلی ممکن است به اشتباهات منجر شود. پس آیا واقعاً ارزش استفاده از این تکنیک را دارد؟

بدون شک، جواب مثبت است. زیرا مفهوم کاهش معاملات - که در الگوی "پایان بازار صعودی" ذکر شده - یک اصل کلیدی است. این مفهوم در هر بازار و زمان‌بندی معتبر است و ویژگی‌های ERM در تقریباً هر گونه واژگونی بازار ظاهر می‌شوند.

چگونه الگوی غیرمتعارف ERM هنگامی که با یک شکست کاذب از بالاترین نقطه روز در نمودار حجم به تصویر کشیده شده است، به نظر می‌آید؟ این در واقع نمودار بازار سهام گازپروم است که یک میله (bar) آن معادل 10 هزار قرارداد است.

بیایید با توجه به جزئیات بیشتر، این موضوع را بررسی کنیم. نمودار روزانه تا تاریخ 25 ژانویه 2019 پویایی معاملات را نمایش می‌دهد.

در نمودار، حجم کلی با رنگ خاکستری نمایش داده شده و تقریباً در اکثر میله‌ها یکنواخت است، چرا که ما نمودار حجم معاملات را انتخاب کرده‌ایم، در حالی که دلتا با رنگ‌های قرمز و سبز مشخص شده است.

قیمت تلاش کرد تا در نزدیکی پایان جلسه معاملاتی، بالاترین نقطه‌ی تشکیل شده در اولین ساعات را شکست بدهد. اما نمودار به ما چه خبر می‌دهد؟

در نمودار، حقیقت همیشه پنهان نمی‌ماند. همان‌طور که تام ویلیامز بیان کرده، زمانی که تلاش برای شکست دلتا می‌شود، به صورت کامل به رنگ سبز تغییر پیدا می‌کند. بازار معاملات در بورس توسط خریداران آغاز می‌شود، ولی پیشرفت قیمت چندان قابل توجه نیست و نمودار میله ای به تدریج باریک‌تر می‌شوند. این رفتار نمودار نشان‌دهنده موارد زیر است:

1. ورود خریداران برای شکست قیمت.
2. خروج از معامله فروش یا تریدرهایی که پوزیشن شورت دارند و دستور توقف ضرر (استاپ لاس) خود را بالاتر از سطح بالای روز قرار داده‌اند. این تریدرها اغلب استاپ لاس خود را پشت مقاومت معتبر 162.0 پنهان می‌کنند.

3. همچنین با سفارشات فروش با محدودیت (Sell limit) تریدرهای حرفه‌ای مواجه می‌شوند. این تریدرها با هدف کسب سود سریع از حرکت نزولی بعدی به میزان 70 کوپک، در سشن‌های معاملاتی روزانه ترید انجام می‌دهند.

بعد از این موقعیت، قیمت دوباره به حرکت صعودی خود ادامه داد. ولی، همانطور که معمولاً می‌شنویم، داستان روزانه همواره می‌تواند متفاوت باشد.

بیایید یک مثال دیگر از الگوی پایان بازار صعودی را مورد بررسی قرار دهیم، این بار مورد مطالعه بازار فیوچرز یا قراردادهای آتی است.

پایان بازار رو بھ رشد در بازار آتی RTS

در تاریخ 7 دسامبر، یک خبر "مثبت" در مورد بازار آتی RTS منتشر شد. خبر به شرح زیر بود:

"07 دسامبر 2018، 20:04 - بازار سهام روسیه در پی افزایش قیمت نفت و تقویت روبل رشد کرد."

اما آنچه نمودار نشان می‌دهد چیست؟ اگر قادر به خواندن الگوهای تحلیل اسپرد حجمی (VSA) در نمودار باشید، می‌تواند نشان‌دهنده اطلاعات پر ارزشی درباره تعادل بین تقاضا و عرضه باشد. تصویری که مشاهده می‌کنید، نمودار معاملات آتی شاخص RTS با بازه زمانی ساعتی را نشان می‌دهد. لازم به ذکر است که تام ویلیامز از نمودار میله‌ای با ساختار High, Low, Close (بدون قیمت افتتاحیه یا Open) استفاده می‌کرد.

قیمت‌ها در حال افزایش هستند، اما مومنتوم به تدریج کاهش می‌یابد و این موجب محدود شدن اسپردها می‌شود. همچنین حجم بالایی وجود دارد که برای میله‌هایی با این گسترش ناعادلانه به نظر می‌رسد.

بار چارت (نمودار میله‌ای) بعدی با یک کاهش ختم شده است. تام ویلیامز می‌گوید که نمودارهای میله‌ای، که در ادامه یک بازار صعودی ظاهر می‌شوند، باید در یک سطح پایین‌تر بسته شوند تا نشان‌دهنده ضعف واقعی و پنهان در پشت الگو باشند. توجه داشته باشید که دلتا مثبت است؛ تام ویلیامز چیزی درباره دلتا نگفته است چرا که از تجزیه و تحلیل خوشه‌ای (Cluster Analysis) استفاده نکرد.

دیتا لول 2 (Level2) فیوچرز، به ما این امکان را می‌دهد تا با نگاهی عمیق‌تر به نمودار میله‌ای یا چارت کندل استیک در پایان یک بازار صعودی، وضعیت را به صورت کارآمد تری ارزیابی کنیم. می‌توانیم ببینیم که خریداران با رنگ سبز (دلتا) غالب هستند؛ اما اگر این خرید‌ها نشان‌دهنده قدرت واقعی هستند، پس چرا قیمت در میله بعدی کاهش یافته است؟

این ممکن است به این دلایل باشد که خرید‌های اجرا شده نمایان‌گر:

- ورود خریدارانی هستند که به دام می‌افتند به منظور شکستن بازار؛

- خروج فروشندگان کوتاه که حد ضرر خود را در بالای سطوح 4 تا 5 دسامبر تنظیم کرده‌اند. همچنین کسانی که حد توقف خود را پشت سطح 116000 پنهان کرده بودند، "سوزانده" شدند.

این خرید‌ها، خرید‌های کم کیفیت هستند؛ معاملات آتی از بازاریان حرفه‌ای به "جمعیت عمومی" منتقل شده‌اند که معمولاً زیان‌بر هستند و از کاهش بیشتر قیمت از 116000 به 101640 (12) در پایین‌ترین سطح در 24 دسامبر سودی نبرده‌اند.

در نمودار خوشه‌ای یا کلاستر، این بازگشت به طور شفاف‌تری دیده می‌شود.

1. به پایان بازار رو به رشد با رنگ سبز روشن در شاخص آمار خوشه‌ای توجه کنید.
2. تجمع خوشه‌های قرمز نقاطی را نشان می‌دهد که در آن‌جا پول حرفه‌ای در حال عمل است. این نقاط نشان‌دهنده شروع فروش تهاجمی توسط حرفه‌ای‌ها است.
3. جسارت فروشنده‌ها قابل توجه است و ERM اولین نشانه‌ای از آن بود.

قطعاً با دیدن این پس‌زمینه و کاهش اسپرد، شما به عنوان یک پیش‌نمای تغییر مسیر بازار از صعودی به نزولی، مشاهده‌ی افزایش خرید‌ها را خواهید دید. و همچنین توجه داشته باشید که الگوی پایان بازار رو به رشد یا همان End of Rising Market در سطوحی که نشان‌دهنده ضعف هستند، بهتر عمل می‌کند.

ما در تجزیه و تحلیل بازار، به استفاده از روش VSA ادامه می‌دهیم، و با استفاده از اندیکاتور‌ها و نرم‌افزارهای Order Flow Trading و Volume Trading به تحلیل می‌پردازیم. همچنین به سمت تشخیص الگوی جدیدی به نام "الگوی بیگ‌هولدینگ" (که مشابه روش تحلیل VSA است) حرکت می‌کنیم، که توسط تریدر‌های بیگ‌هولدر ایجاد می‌شود.

الگوی BAG HOLDING VSA معامله گران بگ هولدر

الگوی BAG HOLDING  که توسط تریدر های Bag Holder شکل می گیرد، بازتابی از الگوی پایان روند بازار صعودی است. این یک وضعیت "وارونه" است.

این نام به معنای کیف خود را بازتر نگه دارید.

ویژگی‌های الگوی بگ هولدینگ (BAG HOLDING V)  معامله‌گران بگ هولدر

ویژگی‌های الگوی بگ هولدینگ (BAG HOLDING V) که توسط معامله‌گران بگ هولدر شکل می‌گیرد:

1. گسترش کم و محدود.
2. قیمت در پایان بار چارت فعلی کمتر از بار چارت قبلی است.
3. قیمت بسته شدن معمولاً در وسط یا نزدیک به آن قرار دارد.
4. حجم معاملات بسیار بالاتر از میانگین است.
5. پس‌زمینه: دوره‌ای با حرکت نزولی در بازار.
6. میله (bar) بعدی: قیمت معمولاً صعود می‌کند، تایید کننده نیروی پنهان در الگوی بگ هولدینگ است یا ممکن است برای مدت کوتاهی با حجم کم و بدون تغییر معامله شود.
7. پیش‌زمینه خبری منفی است؛ گاهی اوقات زمانی که قیمت به یک حداقل جدید می‌رسد یا زمانی که یک سطح روان‌شناختی نزولی پدیدار می‌شود، الگوی هولدینگ کیف مشاهده می‌شود.

فیلیپ فریستون، یکی از متخصصان VSA و همچنین یکی از شرکای نزدیک تام ویلیامز و مدیر یک صندوق تامینی است. او که از سال 1989 به مطالعه VSA پرداخته، سهام را در بورس لندن معامله می‌کند و این‌گونه توضیح می‌دهد:

توضیحات نمودار بار چارت (bar chart):

- یک میله (bar) نزولی
- اسپرد باریک همراه با حجم بسیار بالا

این الگویی کم‌یاب است ولی بی‌تردید یکی از قوی‌ترین الگوها محسوب می‌شود.

باید در ناحیه پایین‌ترین سطح جدید باشد. زمانی که مردم در حالت ترس هستند و سهام‌ها را به قیمت‌های پایین‌تر می‌فروشند، نقطه‌ای مشخص می‌شود. اسپرد کم نشان‌دهنده آن است که حرفه‌ای‌ها تمامی سهام‌هایی که به بازار عرضه می‌شوند را خریداری می‌کنند (آن‌ها برای جمع‌آوری سهام‌هایی که به دلیل وحشت به بازار عرضه شده‌اند، به طور کارآمد "کیف" را حفظ می‌کنند - نام این الگو از همین مفهوم گرفته شده). اگر حرفه‌ای‌ها این‌گونه عمل نمی‌کردند، اسپرد بسیار گسترده‌تر بود. باید یک روند نزولی واضح در پیش‌زمینه وجود داشته باشد. یادآوری می‌شود که تقاضا برای جلوگیری از نزول بازار، باید از عرضه فراتر برود، و طبیعتاً این تقاضا در میله‌های نزولی ظاهر می‌شود.

به جز الگوی پایان بازار صعودی، الگوی BAG HOLDING به شکل ایده‌آل خود نادر است، ولی اصولی که این الگو را شکل می‌دهد، می‌تواند به شکل‌های مختلفی در نقاط پایین مهم بازار دیده شود.

بیایید چند مثالی را مورد بررسی قرار دهیم.

الگوی BAG HOLDING VSA در بازار سهام MSFT:

در تاریخ‌های 3 تا 5 سپتامبر، مایکروسافت موضوع اصلی اخبار بازار سهام آمریکا شد. مدیران این شرکت تصمیم به خریداری نوکیا با مبلغی برابر با 7 میلیارد دلار گرفتند. رسانه‌ها با نگرشی منفی به این موضوع پرداختند، به طوری که آن را مشکوک، مخاطره‌آمیز و حتی ممکن است ضرر‌آور معرفی کردند. به دنبال این تحولات و پیشینه‌ی خبری منفی، قیمت سهام مایکروسافت 5 درصد کاهش یافت، و این در حالی بود که حجم معاملات نیز افزایش یافت.

حال بیایید نمودار را با جزئیات بیشتر مورد نظر قرار دهیم. در تاریخ 3 سپتامبر، با یک شکاف ناگهانی در باز کردن نمودار، قیمت کاهش پیدا کرد. این شکاف عاملی موثر بر ایجاد "دراماتیسم" در بازار شده و سهام‌داران را به فروش‌های وحشت‌زده ترغیب کرد. در 4 سپتامبر، میله‌ی نمودار (bar) که با یک فلش نمایش داده شده، نشان‌دهنده کاهش سرعت افت بود. اسپرد نسبتاً کوچکتر شده بود، ولی حجم معاملات بسیار بالاتر از معمول بوده و حتی 2 برابر میانگین روزهای قبلی بود.

آن روزها بود که تام ویلیام وبینارهایی برای دانشجویان علاقه‌مند به روش تحلیل بازار با استفاده از VSA برگزار می‌کرد. همیشه در پایان هر وبینار از دانشجویان دعوت می‌شد تا سوالات خود را مطرح کنند. نویسنده این مقاله از او سوال کرد که آیا میله‌ی نمودار 4 سپتامبر یک الگوی "Bag Holding" واقعی است یا خیر؟ تام جواب داد که این الگو به شکل خالص "Bag Holding" نیست، زیرا به پایین‌ترین سطح محلی نرسیده، اما قطعاً این میله نشان‌دهنده قدرت در بازار است.

پویایی قیمت در روزهای پس از آن استقرار پیدا کرد و در 10 سپتامبر 2013، سهام مایکروسافت یک روند صعودی آغاز کرد که از سطح 31 دلار به ازای هر سهم شروع شده و این روند به مدت 5 سال ادامه داشت، و در نهایت سهم به قیمت 113 دلار در سال 2018 رسید، که نشان‌دهنده 250 درصد افزایش است. این رشد مایکروسافت را به شرکتی با بزرگترین ارزش بازار در جهان تبدیل کرد.

چه چیزی واقعاً پشت این تغییرات وجود داشت؟ به طور محتمل، همانطور که حدس می‌زنید، سرمایه‌گذاران حرفه‌ای از افت قیمت در پی خبرهای منفی در 3 سپتامبر استفاده کرده و با خرید سهام، فشار فروش‌های پانیک‌آمیز را متوازن کردند. تعامل بین قیمت و حجم، ویژگی‌هایی چون کاهش اسپرد و افزایش حجم بدون تغییر چشمگیر در پویایی نزولی، نشان‌دهنده تغییر تعادل تقاضا و عرضه در بازار بود و سبب رشد سهام MSFT شد.

الگوی BAG HOLDING VSA معامله گران بگ هولدر در بازار ارزهای دیجیتال

معامله‌گرانی که به تحلیل و استفاده از الگوی BAG HOLDING VSA در بازارهای مالی علاقه‌مند هستند، معمولاً به دنبال نشانه‌هایی هستند که بتوانند وضعیت حاکم بر بازار را شناسایی کنند، به ویژه در بازار ارزهای دیجیتال!

در وضعیت‌های استاندارد، الگوی BAG HOLDING تنها در یک نقطه پایین مهم ظاهر می‌شود و این مورد فقط چند بار در سال یا حتی نادراً مشاهده می‌شود. ولی اصل مطلبی که در پشت این الگو نهفته است، در هر نوع نمودار، تایم‌فریم و بازاری مشهود است.

برای نمونه، اگر به نمودار تیک جفت ارز دیجیتال BTC/USD در تاریخ 26 ژانویه 2019 در صرافی Bitfinex نگاه کنیم:

1. فلش شماره 1 نشان‌دهنده حجم فروش بیشتری پس از یک افت شدید در قیمت است. این حالت، با معیار‌هایی که برای الگوی BAG HOLDING تعریف شده، همخوانی دارد. دو میله قبلی با حجم کمتری مشاهده شده، اما با وسعت بیشتری. این موارد، نشانه‌هایی از حمایت یک بازیکن قوی در بازار هستند. میله‌هایی که پس از آن ظاهر شده‌اند، این فرضیه را تایید می‌کنند. تغییرات دلتا پس از ظهور الگوی BAG HOLDING نیز به ما نشان می‌دهد که معامله‌گران حرفه‌ای به جای خرید با قیمت محدود (buy limit)، به خرید در قیمت بازار روی آورده‌اند.

در قسمت دوم، موارد مشاهده شده کمتر به الگوی کلاسیک BAG HOLDING مرتبط هستند. ولی اتفاق‌های مشخصی در اینجا رخ داده است. به نظر می‌رسد برخی فروشندگان جزئی، با توجه به سیگنال‌های نزولی از شاخص‌های محبوب، تصمیم به فروش و باز کردن موقعیت‌های کوتاه گرفته‌اند. اما فروش‌های آنها با سفارشات خرید (buy limit) معامله‌گران حرفه‌ای مواجه شده‌اند. نتیجتاً، دلتا از قرمز به سبز تغییر پیدا کرده و قیمت ارز دیجیتال افزایش یافته و ضررهای معامله‌گران جزئی را جبران کرده است.

اجازه دهید نگهدارنده کیف معاملاتی را در بورس مسکو پیدا کنیم.

الگوی VSA HOLDING BAG در معاملات آتی USD/RUB 

معامله‌گرانی که در بازارهای بین‌المللی فعالیت دارند، ممکن است با الگوهای مختلفی روبرو شوند که به آن‌ها اطلاعات مفیدی در مورد وضعیت بازار می‌دهد. یکی از این الگوها، الگوی "بگ هولدینگ" یا همان "نگهدارنده کیف" است که در تحلیل حجمی به وضوح آن می‌پردازد.

اگر به نمودار فیوچرز USD.RUB در بورس مسکو با نام SiH9 در تاریخ 18 ژانویه 2019 با فاصله زمانی 3 دقیقه‌ای نگاه کنیم، می‌توانیم با مشاهده الگوی BAG HOLDING روبرو شویم.

فلش قرمز به یک کندل باریک اشاره دارد. باید به تفاوت بین قیمت بالا و پایین کندل و نحوه رفتار دلتا و سطحی که الگوی VS Bag Holding در آن ظاهر شده است، دقت کرد.

به نظر می‌رسد که در اینجا یک دستکاری در ابتدای ساعات سشن معاملاتی عصر انجام شده است. به نظر می‌آید قیمت به طور مصنوعی کاهش یافته تا به حدی برسد که ضرر خریداران باعث توقف آن‌ها شود. پس از رسیدن به این سطح و کاهش به پایین‌ترین نقطه محلی، مشاهده می‌شود که اسپرد (فاصله بین قیمت خرید و فروش) باریکتر می‌شود، حجم معاملات افزایش می‌یابد و فروش‌ها غالب هستند. در این نقطه، احتمالاً استاپ لاس (Stop Loss) بسیاری از معامله‌گران فعال شده و در نتیجه، موقعیت‌های کوتاه آن‌ها با افزایش قیمت بسته شده‌اند، که به این معناست که "تخم‌ها" وارد "سبد گرگ‌ها" شده‌اند!

هنگام تحلیل نمودارهای بازار مالی، به خصوص با استفاده از تحلیل حجمی، می‌توانیم بسیاری از رفتارها و تاکتیک‌های تریدرهای حرفه‌ای و بزرگ را درک کنیم.

در کندلی که پس از آن الگوی کندل "بگ هولدینگ" ظاهر شده، مشاهده می‌کنیم که حجم معاملات بسیار بالا رفته است. این کندل در چارت کندل استیک با یک سایه بلند در قسمت پایین و یک بسته‌شدن قوی در نزدیکی قسمت بالایی کندل ظاهر شده است. ویژگی‌های چنین شمعی نشان‌دهنده‌ی مبارزه‌ی شدید بین خریداران و فروشندگان است. اما به نظر می‌رسد که در انتها خریداران پیروز شده‌اند. این موضوع با تغییر رنگ دلتا به سبز تایید می‌شود.

دستکاری کننده بازار یا همان مارکت میکر، به نظر می‌رسد که مأموریت خود را برای جلب استاپ‌ لاس معاملات به پایان برده و از تاکتیک‌های خرید با قیمت محدود (buy-limit) به خرید با قیمت بازار (buy-market) رفته است. نمودار خوشه‌ای نشان‌دهنده‌ی رفتار واقعی حجم و قیمت در بازار است.

1.با توجه به انباشت استاپ لاس‌های خریداران در این نقطه، خریداران حرفه‌ای با فعال شدن این استاپ‌ها، موقعیت خرید خود را افزایش داده‌اند.

2.بلافاصله پس از آن، قیمت کمی پایین‌تر رفته تا احساس ناامیدی در معامله‌گران کوچک ایجاد کند. ولی با کاهش تعداد استاپ‌ها و تغییر رنگ دلتا، وضعیت بازار تغییر کرده است.

3.زمانی که معامله‌گر حرفه‌ای سطح را از استاپ‌ها پاک کرده و "کیف" خود را پر کرده، به خرید تهاجمی در بازار پرداخته و قیمت را بالا برده است. این موضوع با وجود اضافه وزن 56 درصدی خرید‌ها در شاخص آمار خوشه‌ای نشان داده شده است.

در روز بعد، 19 ژانویه، بازار با پویایی مثبت معامله شده، اما خریدارانی که استاپ لاس‌های خود را در 18 ژانویه در پایین‌ترین قیمت‌ها قرار داده‌اند، متأسفانه نتوانسته‌اند از این حرکت مثبت بازار بهره‌برداری کنند.

خلاصه

ما دو الگوی VSA (Volume Spread Analysis)  و بگ هولدینگ (Bag Holding) معامله گران بگ هولدر را که، 2 قلوهایی در نظر گرفتیم که بازتاب یکدیگر هستند و منعکس کننده یک دیگرند و نقش مهمی در بیان پایان ترند صعودی بازار (End Of Rising Market) دارند.

البته، تحلیل اسپرد حجم معاملات یا VSA (Volume Spread Analysis) یکی از روش‌هایی است که در تحلیل فنی معاملات مالی کاربرد دارد. این روش، بر اساس نظریات ریچارد وایکوف و اصول پایه‌ای که او در سیستم معاملاتی خود ارائه داده، توسعه یافته است.

وایکوف به تلاش و پاداش در بازار اشاره می‌کند، یعنی حجم معاملات (تلاش) و تغییرات قیمت (پاداش). این قانون در VSA به شکل‌های مختلفی نمایان می‌شود.

به عنوان مثال:

پایان بازار صعودی (End Of Rising Market): در این حالت، می‌بینیم که حجم معاملات زیاد است (حجم سبز بالا در دلتا) اما تغییر قیمت نه چنان معنادار است (یک گسترش کوچک در نمودار میله‌ای بالا). این موضوع می‌تواند نشان‌دهنده‌ی ضعف در بازار صعودی باشد.

بگ هولدینگ (Bag Holding) تریدر های bag holder: در این حالت، فروشندگان با حجم زیادی فروش می‌روند (حجم قرمز زیاد روی دلتا) اما قیمت به تناسب آن کاهش پیدا نمی‌کند (گسترش کوچک روی نمودار میله‌ای پایین).

تحلیل خوشه‌ای یا کلاستر آنالیز نیز یک اندیکاتور قدرتمند است که می‌تواند در تحلیل تکنیکال بازار مالی استفاده کنید و به شما کمک کند. با استفاده از کلاستر آنالیز، می‌توان تقاطعات مهم حجم و قیمت را شناسایی و مفاهیم VSA را با دقت بیشتری تحلیل کرد.

به نظر می‌رسد که اصول وایکوف و تحلیل به روش اسپرد حجم معاملات VSA همچنان ارزش خود را حفظ کرده‌اند، حتی در قرن بیست‌و‌یکم!

استفاده از اندیکاتور های اوردر فلو تریدینگ مانند اندیکاتور  تحلیل خوشه‌ای می‌تواند به تفهیم بهتر و کارایی بیشتر در تحلیل بازار کمک کند. آیا شما هم اینطور فکر می‌کنید؟